Aftlar ağız içerisi dokularda çıkan, genellikle dudak ve yanak mukozasında, dil de damakta ve farenks bölgesinde çıkan ufak ( 1-3 mm çapında) yaralardır. Görünümü sarı beyaz arasıdır, etrafı kırmızı bir hale ile çevrilidir. Ülsere durumu olduğunda acısı artar ve çok az bir ülser sıvısı artar, üzeri pseudo membran ile kaplıdır. Çok ağrılıdır, kişinin ağız konforunu bozar, rahatsızlık verir, gülme konuşma, yemek yeme ve içme gibi fonksiyonları engeller.

   Kadınlarda daha sık oluştuğu rastlanmıştır. Toplumun yaklaşık % 20 sinde gözükmektedir. Bazen arka arkaya çıkabilir. Veya bazen aynı anda birden fazla yerde ve sayıda çıkabilir.

  Aftın neden oluştuğu tam bilinememektedir. Ancak bir virüs veya bakteri kaynaklı olmadığı bilinmektedir. Bu nedenle bulaşıcı değildir.

  Aft oluşumuna neden olan faktörlerin başında stres gelmektedir.  Psikolojik nedenlerle artan stres, gastrit, migren, tansiyon gibi rahtsızlıklarda oluşan stres vücut direncinde düşmeye neden olabilir ve sonrasında aftlar çıkabilir. Uykusuzluk, yorgunluk, korku da strese neden olabilir.

   Ağız bakımının eksikliği aft oluşumunu hızlandırır, tetikler.  Dudak, dil ısırma veya travmaya baplı olarak dudak ve dil yaralanmaları afta neden olabilir.

   Diş çekimi, dolgu, cerrahi operasyonlar gibi tedaviler sonrası kullanılan aletlerin baskısı ve zorlaması sonrası da aftlar oluşabilir.

   Ağızdaki kötü ve hijyenik olmayan protezler afta neden olabilir. Hareketli protezlerin vurukları afta neden olabilir.

   Bazı yiyecekler de afta neden olabilir. Baharatlar, acılı yiyecek ve içecekler, asitli içecekler,    

   Turunçgiller, turşu, sirke,  çok sıcak yiyecekler aft oluşmasını hızlandırır.

   Vücutta ki demir eksikliği, B12 vitamin eksikliği afta neden olabilir.

   Sigara, tütün çiğneme aft oluşumunu hızlandırır.

    Behçet hastalığı, genital ülser, lokositoz, konjuktivit, retinit gibi bazı sistemik hastalıklarda da aftlar oluşabilir. Otoimmun ve malign hastalıklarda da aftlar çıkabilir.

   Aftlar için özel bir tedavi yoktur. Genelde 7 ve 10 gün içerisinde geçer. Ancak rahatsızlığı ve ağrıyı azaltmak için bir takım tedaviler uygulanabilir. Aft sürecinde ağız içi mutlaka temiz tutulmalıdır. Çok sıcak, tahriş edici ve asitli yiyecek ve içeceklerden uzak durmak gereklidir. Klorheksidinli gargalar ve kortikostreoidli merhemler işe yarar. Anastezik lokal ilaç ve pomatlar acıyı azaltır. Antibiyotik kullanmaya gerek yoktur.

    Yumuşak doku lazerleri ile aft bölgesi kısa süresi içinde söndürülebilir. İyileşme çok hızlı olur. Ağrı ve acı tamamen yok olur. Aynı yerde tekrar aft çıkması uzun bir süre engellenmiş olur.

   UÇUK  adını verdiğimiz lezyon ve yara aft benzeri bir rahatsızlıktır. Ancak uçuk ağız dışında dudakta çıkmaktadır. Etkeni de Herpes simplex virüsüdür. Primer ve sekonder olarak iki şekildedir. Primer hali 6 yaşına kadar olan çocuklarda ve hiç uçuk olmayan yetişkinlerde ilk defa oluyorsa gözükür. Öncelikte bir enfeksiyon ile beraber yüksek ateş, bulantı, kusma, lenfodenopati  ve ağız içerisi organlar ve dokularda içi sıvı dolu küçük vesiküller ile kendini gösterir. Sekonder tipi ise daha önce uçuk geliştiği için bağışıklık gelişmiştir ve daha hafif bir tablo ile karşılaşılır.

  Genelde dudak kenarlarında bazende burunda oluşur. 7 ile 10 gün içerisinde iyileşir, iz bırakmaz. Virüs kaynaklı olduğu için bulaşıcıdır. Özel bir tedavi şekli yoktur. Semptomatik tedavi metotları uygulanır.

 Yumuşak doku lazerleri (diode lazer) ile de hızlı bir şekilde ağrısız ve acısız tedavi edilebilir.